Każdy nauczyciel w Indiach zna definicję edukacji Gandhiego: “Dla mnie edukacja to całościowe wspieranie tego, co najlepsze w dziecku i w człowieku, w ciele, umyśle i duchu”. Ale dzisiaj w Indiach, w kraju wielojęzycznym i wielonarodowym, gdzie postęp technologiczny nie zmniejsza nierówności społecznej, najczęściej myśli się o edukacji jako o nauce czytania i pisania oraz o kształceniu zawodowym.

W parafialnej szkole, w której uczę, obserwuję rodziców (chrześcijan i nie tylko) żyjących w skromnych warunkach, którzy przyprowadzają do nas dzieci, mając nadzieję, że dzięki ich wykształceniu dostąpią awansu społecznego. Widziałam, na przykład, bardzo biedych robotników, pragnących, by ich dzieci osiągnęły sukces – na miarę bohaterów filmowych. Mają oni wielkie oczekiwania, jednak my, nauczyciele, powinniśmy mierzyć jeszcze wyżej: aby – jak powiedział Gandhi – wydobyć z dzieci to, co w nich najlepsze, z punktu widzenia fizycznego, umysłowego i duchowego.

Wrażliwość na dobro wspólne i szacunek dla środowiska to ważne elementy wychowania, które staramy się przekazać dzieciom w szkole. W pierwszych dniach pracy zauważyłam, że po przerwie śniadaniowej trzej woźni mieli wiele pracy, by pozbierać śmieci, które dzieci rzucały na ziemię. Następnego dnia poleciłam dzieciom, żeby używały koszów na śmieci; było to oficjalne ogłoszenie, przez głośnik. Sytuacja trochę się poprawiła, ale nie bardzo. Potem, w czasie zebrania nauczycieli, postanowiliśmy, że zachęcimy dzieci do utrzymywania klas w czystości, wprowadzając nagrodę za najczystszą klasę. I tak obecnie niektóre z dzieci zaczęły być bardziej uważne, zwłaszcza te z trzeciej i czwartej klasy. Rozglądają się, żeby zobaczyć, czy są śmieci i wrzucają je do kosza, ciesząc się, że zostają docenione i obdarzone uśmiechem. Mam nadzieję, że to, czego się nauczyły, w nich zostanie i że w przyszłości, kiedy dorosną, będą miały obywatelskie poczucie odpowiedzialności i będą troszczyły się o dobro wspólne. Jest to ogromnie ważne w Indiach, państwie, gdzie toczy się walka z marnowaniem zasobów i zatruwaniem środowiska na szeroką skalę.

Nawet małe światełka są ważne, aby świat stał się piękniejszy.